Najczęściej zadawane pytania
Przygotowaliśmy dla Ciebie kilka ważnych informacji.
Najlepiej pacjenta wraz z książeczką zdrowia/paszportem i jeśli miał wykonywane jakieś badania wyniki tych badań
Przez wzgląd na dobro pacjentów nie diagnozujemy pacjentów zdalnie. Istnieje bardzo duże ryzyko pomyłki diagnostycznej.
Nie sprzedajemy leków. Leki wydajemy dla pacjentów leczonych u nas w ramach wizyt. W razie potrzeby wydajemy leki tylko wynikające z zalecenia lekarza weterynarii.
Pacjent powinien być przegłodzony co najmniej 8 godz., w przypadku kontrolnych badań hormonów tarczycy w trakcie ich suplementacji badanie wykonuje się 4-6 godz. po ich podaniu
Odpowiednie przygotowanie do badań obrazowych potrafi mieć znaczący wpływ na ostateczny wyniki i jakość przeprowadzonego badania, dlatego ważne jest aby zapoznać się z poniższymi krokami:
- zwierzęta nie powinny spożywać pokarmów minimum koty 16h, psy 18h przed planowanym badaniem, ostatni posiłek nie może składać się z podwójnej porcji, ani zawierać ciężkostrawnych elementów taki jak kości, warzywa, owoce;
- dostęp do miski z wodą powinien zostać zabrany na około 2 h przed planowanym badaniem;
- psy na około 2h przed planowanym badaniem nie powinny oddawać moczu, a kot nie mieć dostępu do kuwety;
Zarówno psy, jak i koty nie powinny spożywać posiłku na około 12h przed planowanym badaniem.
W przypadku badań wykonywanych w premedykacji proszę o przygotowanie aktualnych badań krwi.
TAK, można. Musimy w takim przypadku psa/kota/tchórzofretkę zaczipować lub sprawdzić numer jego czipa (transpondera) i zaszczepić przeciwko wściekliźnie. Następnie dane wprowadzamy do rejestru WETSYSTEMS
Chemioterapia (potocznie: „chemia”) jest jedną z metod leczenia chorób nowotworowych (pozostałe to zabiegi chirurgiczne, radioterapia, terapia antyangiogenna, immunoterapia, terapia celowana). Polega na podawaniu leków cytostatycznych w określonych, wyliczonych przez lekarza weterynarii, dawkach w określonych odstępach czasowych uzależnionych od typu histopatologicznego zmiany, kondycji pacjenta i reakcji na dotychczasową terapię. Wykorzystywana jest jako terapia podstawowa w przypadkach, gdy inne metody nie mogą być zastosowane (np. zmiany, których nie można z różnych przyczyn usunąć chirurgicznie lub przy użyciu radioterapii). Dotyczy to najczęściej chorób nowotworowych układu krwiotwórczego i tkanki limfatycznej (chłoniaki, białaczki). Chemioterapia może być także stosowana jako uzupełnienie zabiegu chirurgicznego w celu zmniejszenia ryzyka powstawania wznowy lub metastaz (przerzutów) – w takich sytuacjach leki cytostatyczne podaje się po zabiegu operacyjnym lub przed i po zabiegu. W przypadku planowanej radioterapii leki cytostatyczne można podać bezpośrednio przed poddaniem pacjenta temu zabiegowi w celu uwrażliwienia komórek nowotworowych na radiacje (promieniowanie) lub po naświetlaniu, podobnie jak w przypadku zabiegu operacyjnego w celu zmniejszenia ryzyka powstania przerzutów. W niektórych przypadkach łączy się różne rodzaje terapii np. zabieg operacyjny z radioterapią i chemioterapią oraz terapią celowaną lub immunoterapią.
Leki cytostatyczne mają za zadanie zniszczyć komórki nowotworowe lub spowolnić ich namnażanie i wzrost. Wiele z tych leków to substancje otrzymane z naturalnych roślin i bakterii. Najczęściej stosuje się te same leki, które używane są w chemioterapii ludzi. Substancje czynne leków cytostatycznych uszkadzają mechanizm namnażania się komórek nowotworowych na różnym etapie. Aby zwiększyć efekt działania stosuje się kilka leków w jednej terapii (schemat, protokół leczenia). Im komórki intensywniej się dzielą tym są wrażliwsze na chemioterapię
Celem chemioterapii jest całkowite wyleczenie pacjenta z choroby nowotworowej, zapobiegnięcie powstaniu wznowy lub przerzutów, powstrzymanie choroby lub spowolnienie jej przebiegu. W przypadku stosowania chemioterapii jako jedynej metody leczenia całkowite wyleczenie jest niestety bardzo trudne i rzadko osiągalne, najczęściej w chorobach układu krwiotwórczego. W ważnym celem podawania leków cytostatycznych jest uzyskanie remisji, czyli wycofania się zmian nowotworowych (zmniejszenie się wielkości guza). Nie mniej istotnym celem tego rodzaju leczenia jest poprawa komfortu życia zwierzęcia. Ważne aby podopiecznemu żyło się lepiej i jak najdłużej, ale w akceptowalnym komforcie. Tak więc głównym celem terapii jest spowodowanie ustąpienia objawów choroby nowotworowej i utrzymanie tego stanu jak najdłużej. Jednak w wielu przypadkach dochodzi do wznowy (nawrotu objawów). W takich sytuacjach lekarz weterynarii analizuje sytuację i decyduje o dalszym postępowaniu. Najczęściej odpowiednio modyfikując terapię, lub wprowadzając terapię wspomagającą.
Sposób podania. Leki cytostatyczne mogą być podawane w formie wlewów dożylnych (w czasie tzw. kroplówek), zastrzyków domięśniowych, podskórnych, do jam ciała albo w postaci tabletek/kapsułek. Rzadziej leki podaje się miejscowo, bezpośrednio do lub na zmianę chorobową. W zależności od rodzaju stosowanej terapii onkolog przed podaniem leków cytostatycznych zdecyduje o wykonaniu badań dodatkowych (badanie morfologiczne i biochemiczne krwi, testy na choroby transmisyjne – odkleszczowe, badanie kardiologiczne, badania obrazowe lub inne). Ma to zapobiec ewentualnym komplikacjom i pomóc dobrać najbardziej optymalny schemat postępowania. Zasadą jest wykonywanie badania morfologicznego krwi przed każdym podaniem leków cytostatycznych, czasem także kilka-kilkanaście dni po ich podaniu. Leki podaje się w określonych odstępach czasowych (najczęściej co 7-21 dni.). Całkowity czas trwania terapii jest uzależniony od rodzaju nowotworu i reakcji na zastosowana terapię, może wynosić od kilkunastu tygodni do kilkunastu miesięcy.
Leki podawane przez właściciela. W przypadku zalecenia podawania leków cytostatycznych w formie tabletek przez właściciela w domu należy bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza weterynarii. Leki cytostatyczne podaje się w całości, nie rozkruszając ani nie rozpuszczając ich w wodzie. Należy unikać kontaktu leku ze skórą podając je w rękawiczkach. Po podaniu należy upewnić się, że zwierzę połknęło lek (w tym celu najlepiej podać wodę lub smakołyk) a po zdjęciu rękawiczek należy umyć ręce. Lek powinna podawać osoba poinstruowana. Leków cytostatycznych nie mogą podawać dzieci i kobiety w ciąży. Osoba, która podaje lek, nie może w tym czasie spożywać posiłku. Leki cytostatyczne, które właściciel przechowuje w domu (tabletki, kapsułki), powinny być niedostępne dla dzieci i oznaczone w sposób uniemożliwiający ich pomyłkowe spożycie, przechowywane w temperaturze zalecanej przez producenta (temperatura pokojowa lub lodówka). Opakowania po lekach należy oddać do utylizacji (u lekarza weterynarii, w aptece).
Zagrożenia. W moczu, ślinie i ewentualnych wymiocinach przez 2-3 (7-14) dni po podaniu leku cytostatycznego mogą znajdować się śladowe ilości metabolitów podanych leków cytostatycznych. W tym czasie należy unikać kontaktu z tymi wydalinami. Szczególnie dotyczy to małych dzieci i kobiet w ciąży, które nie powinny być lizane przez zwierzęta przyjmujące tego typu leki. W przypadku kotów poddanych chemioterapii należy częściej sprzątać kuwetę a zanieczyszczone podłoże wyrzucać do zamykanych (zawiązywanych) plastikowych woreczków. Ręczniki używane do sprzątania zanieczyszczonych powierzchni przed wyrzuceniem powinny być spakowane do oddzielnych plastikowych woreczków. Kobiety w ciąży nie mogą sprzątać w/w odpadów. Wszelkie ręczniki, ubrania, legowiska zwierząt powinny być prane oddzielnie. Po kontakcie ze śliną, moczem lub wymiocinami należy umyć ręce wodą. Nie udowodniono jak do tej pory negatywnego wpływu zwierząt leczonych lekami cytostatycznymi na przebywające razem z nimi inne zwierzęta ani ludzi. Po 2-3 dniach od podania leków mocz, wymiociny i ślina nie stwarzają już takiego zagrożenia.
Objawy uboczne. W trakcie chemioterapii mogą, ale nie muszą pojawić się objawy uboczne lub też niepożądane. Obserwowane są one u 5-15% leczonych pacjentów. Najczęstszym objawem ubocznym terapii jest spadek apetytu i apatia. Podawanie niektórych leków może powodować objawy nudności. Onkolog w związku z tym może przepisać leki zapobiegające wystąpieniu tych objawów. W przypadku pojawienia się innych objawów lekarz decyduje w jaki sposób niwelować wpływ leków cytostatycznych na organizm pacjenta. Rzadziej mogą pojawić się wymioty, biegunka lub zwiększone pragnienie i wzmożone oddawanie moczu. Może się zdarzyć, że w moczu pojawi się krew. Czasami apatii towarzyszy też gorączka wywołana spadkiem liczby krwinek w wyniku działania ogólnego leków cytostatycznych i wtórna infekcja. Konieczna jest wtedy szybka konsultacja z lekarzem weterynarii. Możliwe są reakcje alergiczne w postaci zaczerwienienia skóry, świądu lub obrzęku. Sporadycznie mogą pojawić się, jako objaw nadwrażliwości wymioty lub problemy z oddychaniem. Mogą one wystąpić w ciągu 1-3 godz. po podaniu leków. Gdy w trakcie podawania dożylnego leku dojdzie do niewidocznego pęknięcia żyły, następstwem może być miejscowy świąd, zaczerwienienie i powstanie rany w miejscu wcześniejszego wkłucia. O wszystkich niepokojących objawach należy powiadomić lekarza weterynarii informując go równocześnie jakie leki ostatnio zostały podane.
Łysienie. Niektóre psy i koty mogą tracić włos. Nigdy nie jest to łysienie totalne a raczej przerzedzenie włosa. Włos może wypadać w miejscach ucisku obroży, szelek itp. U psów w typie teriera i pudla włos wypada intensywniej niż u innych ras. U kotów najczęściej wypadają wibrysy i włos ościsty, co powoduje efekt „przystrzyżenia włosa” najczęściej na szyi, rzadziej na całym ciele. Włosy odrastają po zakończeniu terapii. Objawy uboczne mogą pojawić się bezpośrednio lub kilka dni po podaniu leków (pierwszym lub kolejnych). Nierzadko bywa, że objawy uboczne nie pojawiają się wcale. Istotne jest aby o każdym niepokojącym objawie informować prowadzącego danego pacjenta lekarza weterynarii. Istotna jest stała obserwacja podopiecznego, kontrolowanie jego codziennych zachowań i wagi ciała. Odpowiedzialna współpraca właściciela i lekarza weterynarii pozwala na zminimalizowanie efektów ubocznych. Przed każdą kolejną wizytą pacjent powinien być na czczo. Umożliwi to wykonanie ewentualnych badań krwi i badań obrazowych.
Szczepienia. Ponieważ w trakcie chemioterapii dochodzi do obniżenia odporności (immunosupresji) reakcja na szczepionkę może być niewłaściwa. Najczęściej efektywność szczepienia jest bardzo słaba (zwierzę nie nabywa odporności) lub w przypadku szczepionek żywych może dojść do wystąpienia objawów chorobowych. Szczepienia mogą być przeprowadzone w zależności od rodzaju leku cytostatycznego w okresie 2-4 tyg. po zakończeniu działania leków cytostatycznych. Chemioterapia nie zapobiega inwazjom pasożytów, dla tego należy dbać o właściwą profilaktykę.
Żywienie psa poddanego chemioterapii generalnie nie powinno odbiegać od żywienia pacjenta w okresie rekonwalescencji z uwzględnieniem ograniczenia w diecie krótkołańcuchowych węglowodanów (cukru). Ponadto dieta powinna zawierać wysokiej jakości białko pochodzenia zwierzęcego, być łatwostrawna i smakować zwierzęciu. Podawanie różnego rodzaju suplementów diety powinno być zawsze konsultowane z lekarzem weterynarii prowadzącym danego pacjenta.
Współpraca. Odpowiednio dobrana terapia oraz współpraca lekarza weterynarii z właścicielem pacjenta ma istotny wpływ na poprawę komfortu życia a nierzadko na całkowite wyleczenie z choroby nowotworowej.
W przypadku chemioterapii, w której leki podawane są w formie dożylnej, domięśniowej, podskórnej lub doustnej właściciel przebywa z pacjentem i jest informowany o zasadach bezpieczeństwa – nie może jeść, pić ani palić w trakcie trzymania swojego podopiecznego. Staramy się także ograniczać liczbę osób przebywającą w pomieszczeniu do minimum. W pomieszczeniu, w którym podaje się leki cytostatyczne nie mogą ze względów bezpieczeństwa przebywać kobiety w ciąży oraz małe dzieci.